2013/02/13

Р. Акүтагава "Бурхдын инээмсэглэл" II



  Гайхаж балмагдсан Органтиногийн өмнө японы Bacchanalia илбэ зэрэглээ мэт гарч ирэв(*7). Тэрээр улаан галын гэрэлд эртний хувцастай япончууд бие биедээ сакэ аягалан тойрог болон сууж буйг харав. Тойргийн голд эмэгтэй - өдийг хүртэл японд үзээгүй нуруулаг, чамбай сайхан биетэй бүсгүй - хөмрүүлж тавьсан торхон дээр ухаангүй бүжиглэж буйг харав. Мөн торхны ард хүдэр чийрэг эр уул овоо мэт сүндэрлэн зогч буйг харав. Тэрхүү эр мөчрөөс нь хаш эрдэнэс, толь зэргийг унжуулсан, үндсээр нь сугалсан бололтой сакаки(*8) модыг өндөрт өргөн барьж, ихэмсэг агаад тайван зогсоно. Тэдний эргэн тойронд хэдэн зуун тахиа сүүл, залаагаа шөргөөлдөн гүйлдэж, тувт хөгжилтэйгээр дуулан донгодоцгооно. Цаад талд нь... Органтино ахин дахин нүдэндээ итгэсэнгүй. Цаана нь агуйн хаалга шиг ганц том хад шөнийн мананд сүндэрлэн байлаа.
  Торхон дээрх бүсгүй зогсолтгүй бүжиглэсэн хэвээр. Үсэндээ боосон усан үзмийн ороонго тэнгэрт намиран хийснэ. Хүзүүндээ зүүсэн хаш чулуун сондор нь мөндөр шаагин орох мэт шажигнана. Мөн бүсгүй гартаа барьсан хулсны мөчрөө тал тал тийш сэвж салхи гаргана. Тэр ил гарсан цээж нь! Бамбарын улаан гэрэлд туярах хөхний толгой нь дур хүслийн билэгдэл мэт Органтинод санагджээ. Тэрээр Дэүсүд мөргөн харцаа бууруулах гэж байдгаараа хичээв. Гэвч бие нь ямар шидэт хүч эсхүл хараалын хүлээсэнд автсан юм, өчүүхэн ч хөдөлж эс чадна.

  Тэгтэл илбэ зэрэглээ мэт харагдах тэрхүү хүмүүсийг гэнэт нам гүм бүрхжээ. Торхон дээр бүжиглэх бүсгүй ч сэхээ орсон янзтай ухаангүй бүжиглэхээ болив. Үгүй, уралдан донгодож байсан үй түмэн тахиа хүртэл энэ мөчид бүгд хүзүүгээ сунган, нэгэн зэрэг дуугаа хурааж чимээгүй болцгоов. Энэ нам гүмийн дунд үүрдийн үзэсгэлэнт эмэгтэй хүний хоолой хаанаас ч юм сүр жавхлантай дуулдав:
  - Намайг энд нуугдах хооронд газар дэлхий түнэр харанхуйд автсан бус уу? Гэтэл бурхад хөгжилтэйгээр инээн баясах нь юу билээ?
Тэр дуу шөнийн тэнгэрт уусан алга болохуйяа торхон дээрх бүсгүй эргэн тойрноо зэрвэс тойруулж харснаа санаснаас зөөлөн дуугаар ийн хариулав:
   - Танаас илүү хүчтэй, шинэ бурхан ирсэн тул баярлаж буй билээ.
Тэр шинэ бурхан гэдэг нь Дэүсийг хэлж байж магад – Органтинод тэрхэн зуур ийм найдлага төрж хачин сониноор хувирч хувьсах зэрэглээ цааш хэрхэн өөрчлөгдөхийг сонирхсон нүдээр ажиглав. Нам гүм хэсэгтээ бүгдийг хүрсэн байлаа. Гэнэт тахиан сүрэг нэгэн зэрэг донгодов уу гэтэл шөнийн харанхуй мананг тогтоон хааж байсан бололтой агуйн гүн дэх хадан хаалга зүүнээс баруун руу аажим гулсан нээгдэв. Тэр хаалганы завсраар үгээр хэлэхийн аргагүй үзэсгэлэнт гэрэл усан галав лугаа үерлэн урслаа.
  Органтино орилох гэв. Гэвч хэл нь хөдөлсөнгүй. Органтино зугтах гэв. Гэвч хөл нь хөдөлсөнгүй. Тэрээр энэ их гэрэлд толгой нь хүчтэй эргэж буйг мэдэрэхээс цаашгүй ажээ. Мөн тэр гэрлийн дунд эр, эм олон хүмүүсийн баярлан угтах дуу газраас тэнгэрт хүртэл хадан цуурайтна.
  - Оохирүмэмүчи! Оохирүмэмүчи! Оохирүмэмүчи!
  - Шинэ бурхан байхгүй! Шинэ бурхан байхгүй!
  - Тантай тэрсэлдсэн бүхэн мөхнө!
  - Хараарай, харанхуй алга болохыг хараарай !
  - Хараа хүрэх газар ... таны уулс, таны ой мод, таны гол мөрөн, таны хот тосгон, таны тэнгис далай байна.
  - Шинэ бурхан байхгүй. Бүгд таны зарц боол.
  - Оохирүмэмүчи! Оохирүмэмүчи! Оохирүмэмүчи!
  Ийн олны шуугиан дуунд Органтиногийн хүйтэн хөлс чийхарч, зовиуртайгаар юу ч юм орилоод байсан газраа тэсэлгүй муужирч унав...

  Тэр шөнийн гурав дахь харуулын(*9) алдад Органтино арай хийж ухаан оров. Түүний чихэнд бурхадын дуу одоо хэр хангинасан хэвээр. Гэвч орчноо тойруулан харвал сүмийн хоосон танхимд бүнхэрээс унжих дэнлүү л ханын зургийг бүдэг бадаг гэрэлтүүлсэн хэвээр байлаа. Органтино ёолон босч мөргөлийн ширээнээс холдов. Хий үзэгдэл ямар утгатай болохыг тэрээр ойлгож ядна. Гэсэн ч хий үзэгдлийг түүнд Дэүсү харуулаагүй гэдгийг л баттай мэдэх ажээ.
  - Энэ улсын сахиус савдагтай тэмцэх нь...
Органтино алхаж эхлээд нэг мэдэхнээ өөрөө өөртэйгээ аяархан ярьж эхлэв:
  - Энэ улсын хүч савдагтай тэмцэх нь миний санаснаас хавьгүй хэцүү ажээ. Ялах уу, аль эсвэл ялагдах уу...
Энэ мөчид чихэнд нь нэгэн шивнээ сонсдов:
  - Ялагдана!
Органтиногийн дотор эвгүйрч дуу гарсан зүг рүү цоо ширтэв. Гэвч бүдэг харанхуйд сарнай, алтан харгана цэцгээс өөр хүний төрхтэй төстэй юу ч харагдсангүй.

* * * * *

  Дараа өдрийн үдэш Органтино Нанбанжи сүмийн цэцэрлэгээр алхаж явлаа. Цэнхэр нүдэнд нь баярын өнгө тодорно. Өнөөдөр, нэг өдрийн дотор гурав, дөрвөн япон самурай итгэгчдийн эгнээнд элссэн учраас тэр билээ. Цэцэрлэгт чидун, лаврын мод үдшийн гэрэлд дүнсийн сүндэрлэнэ. Нам гүмийг эргэн ирж буй сүмийн тагтааны тэнгэрт далавчаа дэвэх дуу л үргээнэ. Сарнайн үнэр, элсний чийг... бүгд яг л далавчтай сахиусан тэнгэрүүд “хүний охидын гоо сайхныг хараад” эхнэр авахаар бууж ирсэн эрт цагийн тэр нэгэн өдрийн үдэш лүгээ амарлингуй байлаа(*10).
  - Ариун загалмайн гэгээн гэрлийн өмнө японы бузар сахиус савдаг хүртэл бууж өгөхөөс өөр аргагүй бололтой. Гэвч өчигдөрийн тэр үзэгдэл? Үгүй ээ, тэр бол хий үзэгдлээс хэтрэхгүй. Гэгээн Антониод хүртэл ад чөтгөр тийм хий үзэгдэл үзүүлж байсан бус уу? Өнөөдөр хэд хэдэн шинэ итгэгчтэй болсон нь үйл хэрэг маань үнэн зөв болохын баталгаа билээ. Яваандаа энэ орны өнцөг бүрт тэнгэрийн эзний сүм хийд сүндэрлэн босох биз ээ.
  Ийн бодолд автан Органтино улаан элсэн жимээр алхаж байлаа. Гэнэт араас нь хэн нэгэн мөрөн дээр нь аяархан алгадав. Органтино даруй эргэж хартал зам дагуу ургах моддын нялх ногоон навчис дээр үдшийн гэрэл л сүүмийн тусч байлаа.
  - Эзэнтэн минь, хамгаалж хайрла!
Ийнхүү бувтнаад Органтино ирсэн замаараа буцав. Гэнэт, хэзээ дөхөж ирсэн юм, хажууд нь урьд шөнийн хий үзэгдлийн хүмүүстэй адил хүзүүндээ хаш чулуун гоёл зүүсэн өвгөний манан бүрхсэн мэт униартсан дүрс зэрэгцэн алхаж явлаа.
   -Хэн бэ чи?
Гайхсан Органтино өөрийх эрхгүй зогсов.
  - Би юу? Хэн ч байсан яахав. Энэ орны бурхад сахиусын нэг нь.
Өвгөн инээмсэглэн найрсгаар ийнхүү хариулаад
  - Хамт алхъя. Би чамтай хэсэг хөөрөлдөхөөр гарч ирсэн юм гэв.

(төгсгөл дараагийн бичлэгт)

---------------------------------------------------

(*7) Дараах үйл явдал японы уламжлалт шинто шашны домогт тулгуурна. 8-р зуунд бичигдсэн 3 боть эртний шидэт түүхэн домгийн эмхэтгэл “Кожики”-д өгүүлсэнчлэн, Нарны бурхан Аматэрасү (өөр нэр нь Охирүмэмүчи) Сүсаноо бурхны балмад явдалд дургүйцэн тэнгэрийн хаданд нуугдахад Их тэнгэр, газар дэлхийг түнэр харанхуй нөмрөв. Тиймд Найман живаа бурхад мөнх шөнийн хамаг тахиаг цуглуулан нэгэн зэрэг донгодуулж, Амэно Үзүмэ бурхан тэнгэрийн хадны өмнө бүжиглэж, гайхан бишрэхийн дүр үзүүлэн энгэрээ задгайлж хөхнийхээ толгойг ил гаргав. Үүнд Найман живаа бурхад инээлдэн хөгжилдөж, их тэнгэрийн хөндий тэр аяараа хөдлөн доргижээ. Гаднах явдлын дуу чимээ Аматэрасү бурханд сонин санагдаж хадны цаанаас “Намайг энд нуугдахад бүх Тамано Хара, хамаг улс битүү харанхуйд автсан гэж бодсонсон. Найман живаа бурхад юунд инээлдэнэ вэ” хэмээсэнд Амэно Үзүмэ “Танаас агуу бурхан буйд бид инээлдэн баясна” гэж хариулжээ. Аматэрасү бурхан сонирхон хаднаасаа гарахад Их тэнгэрийн хөндий, газар дэлхий дахин гэрлээр бялхав.
(*8) 榊 сакаки – уламжлалт шинто шүтлэгийн ариун мод.
(*9) Гурав дахь харуул – дээр үед шөнийг нийт таван харуул буюу хэсэгт хувааж байсан. Гурав дахь харуул нь 23:00-01:00 юмуу 00:00-02:00 цагийг заана.
(*10) Зохиолч хуучин гэрээний шүлгийг чөлөөтэй өөрчлөн иш татжээ (6-р бүлэг, 2-р шүлэг)

No comments: