2021/10/11

Italia

Полтора года, как началась вся эта ковидная канитель и сейчас у меня недостаток всего в организме – солнца, неба, ветров, облаков, гор, морей, ну и понятное дело, движения и ходьбы, а также, наверное, витаминов и минералов. А впрочем, ладно, уж как-нибудь перетопчусь год-другой без всего этого. Авось не пропаду, кое-как выкручусь и буду жить дальше.

Хотя не знаю, не уверена... у меня же еще хронический недостаток Италии во всем теле. Италии не хватает катастрофически – во всех уголках, закоулках и трещинках. И даже невидимые глазу чакры вопиют – подайте воды, то бишь Италию! И если этот недостаток не восполнить в ближайший год, боюсь, организм откажется функционировать. Одним словом – хочу в Италию!


A year and a half of this pandemic, and now I have all kinds of deficiencies in my body. I have a serious sun deficiency, followed by a deficiency of the wind, clouds, mountains and oceans. Then comes the sore deficiency of movement and walking, and I probably have a deficiency of vitamins and minerals as well. But well, I think I can wait out a year or two without all of this.

Still, sometimes I am not sure if I can survive any longer because I also have a chronic lack of Italy in my whole body. Italy is lacking in all its corners, nooks and crannies. Even the invisible chakras are crying out and begging for Italy. And if this essential deficiency is not filled any time soon, I am afraid I won't be able to function anymore. In short – I want to go Italy!

2021/09/27

Ч. Бат-Уянга "Анидча" шүлгийн түүвэр


Ч. Бат-Уянга

  Зүрх өвдөнө.
  Нарны тухай
  Намрын тухай
  Намайг мартсан чиний тухай
  Бодно.
  Бодоод өвчнөө мартана.
  Мартаад
  Амьдралын тухай
  Аз жаргалын тухай
  Аль эрт гээсэн мөрөөдлийн тухай
  Бодно.
  Бодоод зүрх өвдөнө.


Ch. バトオヤンガ

  心が痛む
  太陽について
  秋について
  私を忘れたあなたについて
  考える
  考えれば
  痛みを忘れる
  忘れて
  人生について
  幸せについて
  とっくになくした夢について
  考える
  考えれば
  心が痛む


Ч. Бат-Уянга


  Больно.
  Думаю
  О солнце,
  Об осени,
  О тебе, меня забывшем.
  Думаю и боль свою забываю.
  Забыв,
  Думаю
  О жизни,
  О счастье,
  Об утерянной мечте,
  И боль сердца воскрешаю.

2021/03/22

Сэй Шёонагон "Дэрний дэргэдэх тэмдэглэл"

“Энэ бол миний төрсөн нутаг, Монголын сайхан орон”, “Тээр жилийн тэр нэгэн өвлийн өнтэйг яана, Тэхийн зогсоол гэдэг тэр нэгэн оргилын өндрийг яана” – эдгээр мөр, шүлгийг монгол хүн бүр мэдэхийн адил уран зохиолоос үүдэлтэй япон хүн бүрийн мэддэг үг, өгүүлбэр бий. 

Жишээ нь, Кавабатагийн “Цасны орон” роман 長いトンネルを抜けると雪国であった буюу “Урт тунелээс гарахад, цаана нь цасны орон цэлийж байлаа” гэж эхлэхийг мэдэхгүй япон хүн үгүй. Уулархаг хойд нутаг руу галт тэргээр явахад маш олон тунель өнгөрөх боловч, нэг л тунелийн цаана дэвэн дэлхий цав цагаан цасанд хучигдав уу гэмээр цасан орон эхэлдэг. Тунель руу орохын наана хамаг юм харлаж байвч тунелээс гарахад бүх юм цагаан болчихно. Энэ контрастыг Кавабата энгийн хэдэн үгэнд базаж бичсэн учир, уншсан хүн бүрийн нүдний өмнө цасан орны дүр зураг буух учир, япон хүмүүсийн сэтгэлд хүрсэн болов уу. 

Эртний уран зохиолоос жишээ татвал, япон хүн бүр мянгаад жилийн тэртээ амьдарч байсан Сэй Шёонагон бүсгүйн “Дэрний дэргэдэх тэмдэглэл”-ийн эхний мөрийг мэднэ. 春はあけぼの хэмээх энэ хоёр үгийг мэдэхгүй япон хүн үгүй. Үгчлэн орчуулбал “Хавар бол үүр цайх”, утгачлан орчуулбал “Хавар үүр цайх сайхан” гэж монгол хэлнээ буух болов уу. Сонирхуулахад, Д.Нямсүрэнгийн “Дөрвөн цаг” шүлгийг уншсан япон хүмүүс Сэй Шёонагоныг саналаа гэдэг. Учир нь, түүний нэрийг түүхнээ мөнхөлсөн цорын ганц бүтээл ийнхүү эхэлнэ:

Сэй Шёонагон "Дэрний дэргэдэх тэмдэглэл"
Орчуулга: Сүрэн

Хавар – үүр цайх сайхан. Уулсын орой аажмаар цайж, нарны туяанд үл ялиг гэрэлтэж эхэлнэ. Нил ягаавтар өнгийн урт нарийн туузан үүлс тэнгэрээр хөвөх сайхан.

Зун – шөнө сайхан. Дугариг сартай зуны шөнө өгүүлэхийн аргагүй сайхан. Түмэн гэрэлт цох гялтганан нисэлдэх саргүй шөнө ч сайхан. Ганц хоёр гэрэлт цох сүүмэлзэн нисэж байсан ч сайхан. Бороо орж байсан ч сайхан.

Намар – үдэш сайхан. Үдшийн наран хурц гэрэл цацруулан уулсын араар орохын наана, үүр өөдөө яарсан хар хэрээ гурав дөрөв, хоёр гурваар нисэж буйг харахад сэтгэл үймэрнэ. Сунан нисэх галуун сүрэг тэртээ хол жижгэрч харагдах нь гунигтай сайхан. Нар жаргаж харанхуй нөмрөхөд салхины дуу, шавжны чимээ – чихнээ сонсдох энэ бүхэн хэлэхийн аргагүй сайхан.

Өвөл – өглөө эрт сайхан. Шинээр хурж орсон цас сайхан. Цав цагаан хяруу сайхан. Цас, хяруугүй хүйтэн өвлийн өглөө ч сайхан. Яаран гал асааж, халуун нүүрс зөөж бужигнахад өвлийг улам мэдэрнэ. Үд болж хүйтний эрч сулрахад хоовонгийн гал цагаан үнсэнд дарагдаж унтрах л муухай!

**********************************************************************

Сэй Шёонагон хийгээд түүний үүсгэсэн зүйхицү төрлийн тухай эндээс уншина уу.

2021/02/16

С. Есенин "Ногоон гэзэгт..."

С. Есенин 
Орчуулга: Сүрэн (орос хэлнээс)
 
 Ногоон гэзэгт...

 Ногоохон гэзэгтэй,
 Цагаахан цээжтэй
 Найлзуурхан хус минь,
 Цөөрмийн мандлыг юунд ширтэнэ вэ?
 Салхи чамд юу шивнэнэ вэ?
 Эргийн элс юу өгүүлнэ вэ?
 Эсвэл чи минь мөчир гэзгэндээ
 Саран сам-гоёл зүүхийг хүсээ юү?

 Нууцхан моддын бодлоо
 Нуулгүй надад хэлэхгүй юү?
 Намар цагийг гуниглан айлтгах
 Наад чимээнд чинь би дуртай.
 “Сониуч зантай найз минь,
 Урд шөнө оддын доор
 Малчин хүү энд ирээд
 Машид удаан уйлсан билээ.

 Саран авхай сүүдэр дэвсэж байлаа,
 Саруул гэрэлд ногоо туяарч байлаа.
 Нүцгэн өвдгий минь тэр тэвэрч,
 Нөр гүнзгий санаа алдсанаа,
 Навчис сэрчигнэх чимээнээр
 “Хойтон жилийн тогорууд хүртэл
 Хонгор минь баяртай”
 гэсэн билээ.

   Зеленая прическа...

   Зеленая прическа,
   Девическая грудь,
   О тонкая березка,
   Что загляделась в пруд?
   Что шепчет тебе ветер?
   О чем звенит песок?
   Иль хочешь в косы-ветви
   Ты лунный гребешок?

   Открой, открой мне тайну
   Твоих древесных дум,
   Я полюбил печальный
   Твой предосенний шум.
   И мне в ответ березка:
   «О любопытный друг,
   Сегодня ночью звездной
   Здесь слезы лил пастух.

   Луна стелила тени,
   Сияли зеленя.
   За голые колени
   Он обнимал меня.
   И так, вдохнувши глубко,
   Сказал под звон ветвей:
   «Прощай, моя голубка,
   до новых журавлей”.