Үнсний сав шүүмжлэгч

Манайхны зарим шүүмжлэл уншиж байхад Мүкоодагийн энэ эссэй өөрийн эрхгүй санаанд орно. Гэхдээ би ийм, тийм шүүмжлэл хэрэггүй гэж хэрхэвч хэлэхгүй. Хэний ч хэлэх эрхийг хаахгүй гэх үү дээ, хэдий санал эс нийлсэн ч гэлээ.

Хүртэх, шүүмжлэх биш хийж, урлаж, бүтээх талын зарим хариу реакци, хариу үйлдлийг харж байхад ч Мүкоодагийн энэ эссэй санаанд орно. "Тийм мундаг юм бол чи өөрөө хийгээд аль", "юун сүртэй юм, юун жижиг юм чичилж шүүмжилдэг юм", "чи өөрөө хэн юм", "чамаар заалгахгүй", "намайг боох гэлээ", "биднийг дарах гэлээ", "муу сайн атаархагчид", "яасан ийсэн арцалдагчид" г.м. сонин сонин, цочмог цочмог бас тэс хөндлөн далий далий реакци олон. Ер нь манайхан ихээхэн цөстэй, цөсөндөө бас чулуутай юу гэмээр.  

Мүкоодагийн хошин шогийн мэдрэмж үнэхээр гоё. Хорон үг хэлэхгүйгээр хорон юм хэлчихдэг нь cool. Эцсийн дүнд гэхдээ "их хотын дуу нь үл дуулдах үй түмэн шүүмжлэгч нарын сэтгэлд ч нийцсэн зохиол бичихийг хүснэ" хэмээх чинхүү сэтгэл байсан учир өдий хүртэл уншигдсаар, хайрлагдсаар буй билээ.

Мүкоода Күнико "Бүсгүйн долоовор хуруу" эссэйн түүврээс

向田邦子『女の人差し指』より

Орчуулга: Сүрэн (япон хэлнээс)

Үнсний сав шүүмжлэгч

　Таксинд суугаад түгжрэлд гацахад үнэхээр нерв хөдөлдөг ч жолоочийн яриа сонирхолтой бол нэлээд тайвширна.

　Яагаад тийм яриа болсныг мартсан ч зурагтын тухай ярьж байлаа. Жолооч ах миний ажил мэргэжлийн тухай мэдээж мэдэхгүй.

　- Та зурагтаар ямар олон ангит кино үздэг вэ?

　Жолооч хоёр, гурван нэр хэлэв. Би тэр үед хоёр олон ангит кино бичиж байсан боловч алийг нь ч үл дурдсан учир атаархал төрөн дахин лавлав:

　- Юу нь таалагддаг вэ? Агуулга л байх, тийм үү?

　- Агуулгыг эхнэр л мэдэх байх, - гэснээ нэг амьсгал зай аван “Ямар ч байсан үнсний сав нь сайхан" гэв.

　Хижээл насны жолооч эр аажуухан тамхи зуун гал асаав:

　- Бусад олон ангит кино ёстой учир начиргүй. Жирийн айл атлаа албан байгууллагын хүлээлтийн өрөөнд байдаг шиг үнсний сав тавьчихна. Тийм юм байж болохгүй шдээ.

　Очих газар хүртэл жолооч ах зурагтын олон ангит киноны тухай ихэд итгэлтэй, эрэмбэ дараатай дүгнэн шинжилж байсан боловч үнэлгээний хэмжүүр нь олон ангит кинонд гарах үнсний савын сайн, муу байлаа.

　Хүү, бэр хоёроосоо тусдаа амьдардаг нэг эгчийг таньдаг юм. Миний бичсэн кино дуусахаар заавал над руу залгана:

　- Тэр Катоо Харүко даршилсан цагаан лууван яаж ч хэрчээд байгаа юм, бас цай ч зөв аягалчихгүй юм, чи яаж дуугүй байж чадна аа.

　Түүний хувьд олон ангит кино үзнэ гэдэг бэрээ гоочлох арга гэлтэй. Ер нь олон ангит киног уран зохиолын урт роман уншихын оронд үздэг хүмүүс ч бий, өөрт тохиолдсон зовлон жаргалын асуудлаас гарц хайн үзэх хүмүүс ч бий. Жүжигчин бүсгүйн өмссөн хувцас, үсний засалтыг харж дуурайх хүмүүс ч байна, киноны ганц цэг – гагцхүү үнсний савыг харж суух хүмүүс ч байна.

　Мэргэжлийн шүүмжлэгч нарын магтаал ч сонсмоор байдаг, их хотын дуу нь үл дуулдах үй түмэн шүүмжлэгч нарын сэтгэлд нийцсэн зохиол ч бичмээр байдаг... Кино зохиолч гэдэг ер нь, хэцүүхэн ажил шүү.