2008/11/18

18. Австрали, Prime Minister Apology Speech



Австралид очиход зурагтын бүх сувгаар Ерөнхий сайд гараад "Sorry" гэж ард түмэндээ хандаж хэлээд бөөн юм болж байлаа. Японд байдаг мань хэдэд Японы ерөнхий сайд "Sorry" гээд зурагтаар гарвал ердөө хоёрхон зүйл л бодогдоно: 1) Засгийн газар нь дампуураад баагий огцрох гэж байна, 2) Мань эр өөрөө эсвэл ойр хавийнхан нь авилгал энэ тэр гээд элдэв хэрэгт холбогдсон байна.

Харин Австралийн хувьд байдал тэс өөр, энэ улсын түүхэнд гарцаагүй ул мөрөө үлдээх үйл явдал болж байлаа. Магадгүй хамгийн чухал, түүхэн мөчийн нэг ч байж мэднэ. Учир юу вэ гэвэл, Ерөнхий сайд Австралийн уугуул иргэдэд өдий хүртэл учруулсан хор хөнөөл, аллага таллага, доромжлол, гадуурхал, ялгаварлал... бүгдийнх нь төлөө анх удаа аборигэнудаас албан ёсоор уучлал гуйсан юм. Бүрэн apology speech-ийг эндээс уншаарай. 

Дашрамд, Австралийн өмнөх ерөнхий сайд одоогийн ерөнхий сайдад суудлаа өгсөн гол шалтгаан нь: томуу ханиад (инфлуэнза) дэгдэхэд дорвитой арга хэмжээ аваагүй, аборигенуудаас уучлал гуйхгүй гэсэн хатуу бодлого баримталж байсан, хамгийн гол нь Кёотогийн Протоколд гарын үсэг зураагүй учир байгаль орчноо хайрладаг ухамсар өндөр австраличуудын уурыг ихэд хүргэсэн байж.  

Өмнөх тэмдэглэлд white хүмүүсийн тухай хальт муугаар дурдсан билээ. Одоо эсрэгээр буруугаа хүлээж чаддаг, түүнийхээ төлөө уучлал гуйж чаддаг чанарыг нь бас дурдах нь зүйтэй болов уу. Хятадын ерөнхий сайд хэзээ нэгэн цагт Төвд, Өвөр монгол болон бусад бага ястан үндэстэнд хандаж адил speech хэлнэ гээд бод доо... буухгүй байгаа биз. Эсвэл Япон улс олон таван тайлбайргүйгээр Солонгос, Хятадаас уучлал гуйх г.м. Герман, Италийг бидэнтэй дайтаж байлдсан гээд Орос, Польш, Европын ямар ч улс гомдол нэхэхгүй байхад аль хэдийн дууссан дайны хэрэггүй ачааг Япон өдий болтол үүрсэн хэвээрээ. Нөгөө талаас цаад улсуудын чанар ч бас байгаа байх. Бусад их гүрнүүд гэвэл Америк Вьенамын дайны төлөө уучлал гуйсан билүү юу билээ. За, бараг үгүй байх. Америк гэхдээ бүткү л дээ, дэлхийн даяар яг одоо юу дэгдээж байгааг нь харахаар. Оросууд Ази, Европын зааг болоод тэр үү, их улсын үндсэрхэг үзэл нь их хүчтэй, уучлал гуйхдаа бас муу. Оросын хувьд юун уучлал, юун буруугаа хүлээх, тэр тухай яриа битгий хэл бодол ч байхгүй мэт. Байгаа нь "бид бас зовсон шдээ, бидэнд бас хэцүү байсан шдээ, оросуудыг дандаа гадуурхах юм" гэсэн үнэн далий боловч психологи талаас нь ойлгож болох хачирхалтай реакци... хэхэ.      

Хувь хүн ч бай, туурга тусгаар улс ч бай, түр тар хийхээ больж уучлал гуйх нь гуйгаад, уучлах нь уучлаад хорвоо ертөнц амгалан болж, хотол түмнээрээ нам тайван жаргаасай билээ... тээ.  

Анхааруулга:
Аль дивангарын Ромын эзэнт улс, Чингисийн байлдан дагуулал, Османы түрэмгийлэл, Их Британы эзэрхэг бодлого зэрэг дайн байлдаан & тэдгээрийн төлөөх уучлал яриагүй юм шүү. Хүмүүсийн ухамсар өсөж, дайн дажингүй нийгэм энэ дэлхийдээ байгуулъя гэх хэлэлцэн ярилцах болсноос хойшхи үе буюу 20-р зууны тухай ярьж байна.

2 comments:

Unknown said...

Америк Вьетнамын дайны төлөө уучлөл гуйгаагүй байх аа. Тэр байтугай Май Лай дахь аллагын төлөө ч уучлал гуйгаагүй. Харин тэр дайны үед химийн хордолтод автсан өөрийнхөө дайчдаас бол уучлал гуйсан.

Anonymous said...

Баярлалаа
Нээрээ уучлал гуйгаагүй юм байна, вьетнамуудтай гэхээс илүү коммунистуудтай байлдаж байсан гээд уучлал гуйх ч үгүй гэдэг юм байна.
Ингэхэд уугуул индианчудаас уучлал гуйсан юм болов уу?